Περιγραφή θέματος

  • Γενικά

    • Λαϊκή Τέχνη

      Διδάσκων: Στέφανος Τσιόδουλος

    • Περιγραφή μαθήματος: Το μάθημα εξετάζει την καλλιτεχνική δημιουργία στην ελληνική παραδοσιακή (προβιομηχανική) κοινωνία, η οποία αναπτύχθηκε σε συγκεκριμένα ιστορικά και κοινωνικά πλαίσια.

      Μαθησιακοί στόχοι: Στόχος του μαθήματος είναι η ανάδειξη και η κατανόηση, εκ μέρους των φοιτητών, α) της ιστορικότητας της λαϊκής τέχνης β) των τυπολογικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών της και γ) της κοινωνικής και ιδεολογικής λειτουργικότητάς της.

      Λέξεις κλειδιά: Λαϊκή τέχνη, ζωγραφική, λιθογλυπτική, ξυλογλυπτική, μπαρόκ, οθωμανικό μπαρόκ, ροκοκό, νεοκλασικισμός.

  • 1 - Ζωγραφική

    • Περιγραφή θεματικής ενότητας: Η λαϊκή ζωγραφική στον ελληνικό χώρο από τον 18ο έως τις αρχές του 20ού αιώνα: Εξέλιξη, επιρροές, αισθητική, ιδεολογία.

      Λέξεις κλειδιά: Ζωγραφική, τοιχογραφία, κοσμικές τοιχογραφίες, σχέδιο, χρώμα, μπαρόκ, ροκοκό, νεοκλασικισμός.

  • 2 - Λιθογλυπτική

  • 3 - Ξυλογλυπτική

  • Προτεινόμενα συγγράμματα

      • Γαρίδης Μίλτος, Διακοσμητική Ζωγραφική, Βαλκάνια – Μικρασία 18ος – 19ος αιώνας, Αθήνα 1996.
      • Μερακλής Μιχάλης Γ., Λαϊκή Τέχνη, ελληνική λαογραφία, τ. Γ΄, Αθήνα 1992.
      • Νεοελληνική χειροτεχνία, επιμέλεια Στέλιος Παπαδόπουλος, Αθήνα 1969.
      • Πετρής Γιώργος, Λαϊκή ζωγραφική, πρώτη προσέγγιση, Αθήνα 1988.
      • Τσιόδουλος Στέφανος, Η ζωγραφική των σπιτιών του Ζαγορίου, τέλη 18ου-αρχές 20ού αιώνα, Ιστορική και πολιτισμική προσέγγιση, Αθήνα 2009.

  • Επιπλέον συνιστώμενη βιβλιογραφία και υλικό προς μελέτη

      • Γεωργιάδου-Κούντουρα Ευθυμία, «Η κοσμική τέχνη στην ηπειρωτική Ελλάδα κατά την Τουρκοκρατία. Θέματα ορολογίας και μεθόδου», Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας, Η Ιστορία της Τέχνης στην Ελλάδα, επιμέλεια Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος, Νίκος Χατζηνικολάου, Ηράκλειο 2003, σ. 27-38.
      • Γαρίδης Μίλτος, «Καινούργια χαλκογραφικά πρότυπα για την κοσμική διακοσμητική ζωγραφική το 18ο και 19ο αιώνα», Μακεδονικά 22 (1982), σ. 1-13.
      • Ζώρα Πόπη, Ελληνική Τέχνη. Λαϊκή τέχνη, Αθήνα 1994.
      • Κορρέ Κ. Γ., Η ανθρώπινη κεφαλή, θέμα αποτρεπτικό στη νεοελληνική λαϊκή τέχνη, Αθήνα 1978.
      • Μακρής Κ. Α., Η λαϊκή τέχνη του Πηλίου, Αθήνα 1976.
      • Μακρής Κ. Α., Βήματα, Αθήνα 1979.
      • Μακρής Κ. Α., Χιονιαδίτες ζωγράφοι. 65 λαϊκοί ζωγράφοι από το χωριό Χιονιάδες της Ηπείρου, Αθήνα 1981.
      • Μπούρας Χαράλαμπος, «Ο αρχιτεκτονικός τύπος της βασιλικής κατά την Τουρκοκρατία και ο Πατριάρχης Καλλίνικος», Εκκλησίες στην Ελλάδα μετά την Άλωση, Αθήνα 1979, σ. 159-168.
      • Μπούρας Χαράλαμπος, «Διακοσμήσεις Οθωμανικού Μπαρόκ στο Αιγαίο», Εκκλησίες στην Ελλάδα μετά την Άλωση, V, Αθήνα 1998, σ. 151-166.
      • Πολίτης Αλέξης, «Η “μορφή” του καπετάν Μπασδέκη», Μνήμων 11 (1987), σ. 1-31.
      • Τσαπαρλής Ευστράτιος, Ξυλόγλυπτα τέμπλα Ηπείρου 17ου – α΄ ημίσεως 18ου αι., Πρόστυπα Ξυλόγλυπτα, Αθήνα 1980.
      • Τσαπαρλής Ευστράτιος, «Το ξυλόγλυπτο τέμπλο στην Ήπειρο κατά το β΄ μισό του 18ου αιώνα», Αντίφωνον – Αφιέρωμα στον καθηγητή Ν. Β. Δρανδάκη, Θεσσαλονίκη 1994, σ. 70-95.
      • Τσιόδουλος Στέφανος, Τιμωρία, η σκοτεινή όψη της σεξουαλικότητας. Ερωτικές σκηνές και οι σιωπηλές αφηγήσεις τους στις παραστάσεις της Κόλασης, 13ος-19ος αιώνας, Αθήνα 2012.
      • Φλωράκης Αλέκος, Η λαϊκή λιθογλυπτική της Τήνου, Αθήνα 1979.
      • Φλωράκης Αλέκος, Άγιο Όρος, Λιθανάγλυφα, Αθήνα 2000.