Περιγραφή θέματος

  • Γενικά

    • Γενική Ιατρική

      Υπεύθυνη μαθήματος: Α. Τατσιώνη

      Διδάσκοντες: Κ. Σιαμόπουλος, Α. Δρόσος, Σ. Καλανταρίδου, Κ. Κατσάνος, Ε. Καψάλη, Μ. Κοσμίδου, Α. Κωνσταντινίδης, Ε. Λυμπερόπουλος, Α. Μάκης, Β. Μαυρέας, Χ. Μηλιώνης, Ι. Μπασούκας, Ε. Μπριασούλης, Α. Νάκα, Γ. Νάκος, Ε. Ντζάνη, Ε. Ντουνούση, Π. Σκαπινάκης, Α. Τατσιώνη, Σ. Τίγκας, Σ. Τσιάρα, Ν. Χαλιάσος

    • Περιγραφή μαθήματος: Αφορά στον τρόπο παροχής φροντίδας κατά την πρώτη επαφή του ασθενή με το σύστημα υγείας (πρωτοβάθμια φροντίδα). Συμπεριλαμβάνει θέματα σχετικά με τη συνεχή παροχή φροντίδας από τον ίδιο γιατρό στον ασθενή ανεξάρτητα του κλινικού προβλήματος. Αναλύει την αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας στην πρωτοβάθμια φροντίδα, το συντονισμό των διαφορετικών υπηρεσιών υγείας και την παροχή ολοκληρωμένης φροντίδας στον πληθυσμό ευθύνης του γιατρού πρωτοβάθμιας φροντίδας.

      Μαθησιακοί στόχοι:

      • Πώς γίνεται η προσέγγιση για την παροχή φροντίδας, που είναι επικεντρωμένη στον ασθενή. Ποια τα στάδια της διαβούλευσης. Πώς γίνεται η ανακοίνωση της διάγνωσης ενός σοβαρού νοσήματος, ή του θανάτου.
      • Πώς γίνεται η διαχείριση ασθενών με συνήθη οξέα και χρόνια προβλημάτων στην πρωτοβάθμια φροντίδα. Που αναζητά κάποιος τεκμήρια. Πώς εφαρμόζονται οι κατευθυντήριες οδηγίες
      • Ποιες προληπτικές παρεμβάσεις προτείνονται να παρέχονται στους ενήλικες ως πρωτογενής πρόληψη. Πώς τεκμηριώνεται η αναγκαιότητα παροχής μιας προληπτικής παρέμβασης
      • Ποιες τεχνικές χρησιμοποιούνται κατά τη διαγνωστική προσέγγιση στην πρωτοβάθμια φροντίδα. Ποιες από αυτές τις τεχνικές είναι τεκμηριωμένες. Που οφείλονται κυρίως τα λάθη κατά τη διάγνωση στην πρωτοβάθμια φροντίδα
      • Τι περιλαμβάνει η εκτίμηση ενός ηλικιωμένου ασθενούς
      • Πώς γίνεται η διαχείριση προβλημάτων κατά την παροχή παρηγορητικής φροντίδας σε ασθενείς τελικού σταδίου στην πρωτοβάθμια φροντίδα
      • Πώς γίνεται η εκτίμηση της συμμόρφωσης ασθενών που λαμβάνουν πολλαπλά φάρμακα. Πώς μπορεί να βελτιωθεί η συμμόρφωση. Πότε χρειάζεται τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγής
      • Πώς γίνεται η εφαρμογή κατευθυντήριων οδηγιών σε ασθενείς με πολλαπλά νοσήματα στην πρωτοβάθμια φροντίδα. Πώς σχεδιάζεται το πλάνο διαχείρισης ασθενών με πολλαπλά νοσήματα

      Λέξεις κλειδιά: 

      • Φροντίδα επικεντρωμένη στον ασθενή, διαβούλευση, σχέση γιατρού – ασθενούς, ανακοίνωση θανάτου
      • Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, επείγοντα παιδιατρικά προβλήματα, καταπληξία, διαταραχές αιμοπεταλίων, διαταραχές λευκών αιμοσφαιρίων, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, δυσπεψία, δυσκοιλιότητα, αγχώδης διαταραχή, αρτηριακή υπέρταση, διερεύνηση υπογονιμότητας, κατάθλιψη, λειτουργικά σωματικά σύνδρομα, μέθοδοι αντισύλληψης,  νευρογενής ανορεξία, οστεοαρθρίτιδα, ρύθμιση αντιπηκτικής αγωγής, σακχαρώδης διαβήτης, χρόνια καρδιολογικά πρβλήματα, χρόνια νεφρική νόσος
      • Πρωτογενής πρόληψη, πρόγραμμα εμβολιασμών ενηλίκων,  προσυσπτωματικός έλεγχος, εκπαίδευση, καρδιαγγειακός κίνδυνος, διακοπή καπνίσματος
      • Δημιουργία αρχικής υπόθεσης, διερεύνηση, τελική διάγνωση, πιθανολογική προσέγγιση, κλινικοί προγνωστικοί κανόνες, εργαλεία διαλογής, διαγνωστικά λάθη, γνωσιακά σφάλματα
      • Εκτίμηση λειτουργικής κατάστασης ηλικιωμένου, έκπτωση λειτουργιών, πτώσεις, ολιστική εκτίμηση
      • Παρηγορητική φροντίδα, διαχείριση πόνου, διαχείριση δύσπνοιας, ανορεξία, υποστήριξη οικόγένειας
      • Ανασκόπηση φαρμάκων, συμμόρφωση, παρενέργειες φαρμάκων, αλληλεπιδράσεις φαρμάκων, αντιστοιχία φαρμάκου – νοσήματος, πολυφαρμακία
      • Κατευθυντήριες οδηγίες, πολλαπλή νοσηρότητα, φόρτίο νοσήματος, φορτίο θεραπείας, αναζήτηση τεκμηρίων

    • ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ

  • Γενική Ιατρική

    • Εισαγωγή στο μάθημα της γενικής ιατρικής

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Γίνεται αναφορά στη δομή και τους στόχους του μαθήματος. Αναπτύσσεται η έννοια της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και ο ρόλος της ειδικότητας της γενικής ιατρικής σε αυτή. Παρουσιάζονται παραδείγματα που διευκρινίζουν το περιεχόμενο της πρωτοβάθμιας φροντίδας. Επίσης, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα μελετών, που έγιναν με σκοπό να τεκμηριώσουν την αποτελεσματικότητα της πρωτοβάθμιας φροντίδας στη διαχείριση προβλημάτων υγείας.

      Λέξεις κλειδιά: Γενική ιατρική, πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, δεξιότητες γενικού ιατρού, προσωποκεντρική φροντίδα, ολιστική αντιμετώπιση

    • Προληπτική φροντίδα στους ενήλικες

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Ποιες προληπτικές παρεμβάσεις με ισχυρό επίπεδο τεκμηρίωσης προτείνονται για πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη στην πρωτοβάθμια φροντίδα; Αποτελεί το "check up" μέσο πρόληψης; Παρουσιάζονται οι προτεινόμενες προληπτικές παρεμβάσεις ανάλογα με το φύλο και την ηλικία σε 3 ενότητες: (α) παρεμβάσεις για ενήλικες, (β) παρεμβάσεις για εφήβους και νεαρούς ενήλικες, (γ) παρεμβάσεις για ηλικιωμένους.

      Λέξεις κλειδιά: Προληπτική φροντίδα, πρωτογενής πρόληψη, δευτερογενής πρόληψη, εμβολιασμοί, προσυμπτωματικός έλεγχος, εκπαίδευση, φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην πρόληψη, κατευθυντήριες οδηγίες

    • Διαχείριση του ηλικιωμένου ασθενούς στην πρωτοβάθμια φροντίδα

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της γήρανσης, που καθιστούν ευάλωτους τους ηλικιωμένους; Με ποιους παράγοντες σχετίζεται το προσδόκιμο επιβίωσης σε έναν ηλικιωμένο; Η ενότητα συμπεριλαμβάνει τα εργαλεία για την εκτίμηση της λειτουργικής κατάστασης του ηλικιωμένου. Αναπτύσσεται ο τρόπος με τον οποίο γίνεται εκτίμηση των πιο συχνών προβλημάτων των ηλικιωμένων. Περιγράφεται το μοντέλο ολιστικής διαχείρισης ηλικιωμένων στην πρωτοβάθμια φροντίδα. Με βάση ποια κριτήρια προτείνονται παρεμβάσεις στους ηλικιωμένους; Τέλος, γίνεται ειδική αναφορά στις πτώσεις για τους ηλικιωμένους που ζουν στην κοινότητα, που συμπεριλαμβάνει τους πιθανούς παράγοντες κινδύνου, τον τρόπο εκτίμησης του κινδύνου πτώσης για έναν ηλικιωμένο και προτεινόμενες παρεμβάσεις πρόληψης των πτώσεων.

      Λέξεις κλειδιά: Έκπτωση λειτουργιών λόγω γήρανσης, προσδόκιμο επιβίωσης, εκτίμηση λειτουργικής κατάστασης ηλικιωμένου, διαταραχές βάδισης, ολιστική εκτίμηση, πτώσεις ηλικιωμένων 

    • Δεξιότητες επικοινωνίας

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Πώς γίνεται η προσέγγιση για την παροχή φροντίδας, που είναι επικεντρωμένη στον ασθενή. Ποια τα στάδια της διαβούλευσης. Ποιοι φραγμοί μπορεί να υπάρχουν στην επικοινωνία γιατρού - ασθενή και πώς αντιμετωπίζονται. Πώς προσεγγίζονται ειδικές περιπτώσεις ασθενών, όπως ο ασθενής που προσέρχεται με θυμό, ο χειριστικός ασθενής, ο υποχόνδριος ασθενής. Πώς προσεγγίζονται θέματα με ιδιαίτερες κοινωνικές προεκτάσεις (π.χ., η ακράτεια ούρων ή η βία στην οικογένεια), για τα οποία ο ασθενής δυσκολεύεται να συζητήσει ανοιχτά με το γιατρό.

      Λέξεις κλειδιά: Φροντίδα επικεντρωμένη στον ασθενή, επικοινωνία γιατρού - ασθενούς, φραγμοί στην επικοινωνία, διαβούλευση, συμβουλευτική

    • Ανακοίνωση της διάγνωσης ενός σοβαρού νοσήματος. Ανακοίνωση θανάτου

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Πώς γίνεται η ανακοίνωση της διάγνωσης ενός σοβαρού νοσήματος. Παρουσίαση του πρωτοκόλλου SPIKES. Πώς εξασφαλίζεται ο σεβασμός στην αυτονομία του ασθενούς. Πώς γίνεται η ανακοίνωση του θανάτου.

      Λέξεις κλειδιά: Ανακοίνωση της διάγνωσης ενός σοβαρού νοσήματος. Αυτονομία του ασθενούς. Ανακοίνωση του θανάτου.

    • Διαγνωστική προσέγγιση στη γενική ιατρική

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Περιγράφονται οι τρόποι, με τους οποίους ο γιατρός στην πρωτοβάθμια φροντίδας προσεγγίζει διαγνωστικά τον ασθενή. Πώς γίνεται η αρχική υπόθεση, πώς γίνεται η διερεύνηση και πώς λαμβάνεται η τελική διάγνωση.

      Λέξεις κλειδιά: Διαγνωστική προσέγγιση, αρχική υπόθεση, διερεύνηση αρχικής διάγνωσης, συμπτώματα και σημεία που μπορεί να συνδεόνται με σοβαρή νόσο, συχνότητα νοσημάτων στην κοινότητα, πιθανολογική προσέγγιση, θετική προγνωστική αξία, αρνητική προγνωστική αξία, κλινικός προγνωστικός κανόνας, τελική διάγνωση, παρακολούθηση /επανεκτίμηση.

    • Κατευθυντήριες οδηγίες στη γενική ιατρική

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Που αναζητούμε κατευθυντήριες οδηγίες για την πρωτοβάθμια φροντίδα. Πώς αξιολογούμε την εγκυρότητα των κατευθυντήριων οδηγιών. Πώς αξιολογούμε τη συνολική ισχύ των τεκμηρίων. Ποιοι οι φραγμοί στην εφαρμογή κατευθυντήριων οδηγιών στην κλινική πράξη

      Λέξεις κλειδιά: κατευθυντήριες οδηγίες, ανάπτυξη κατευθυντήριων οδηγιών, διάδοση κατευθυντήριων οδηγιών, εφαρμογή κατευθυντήριων οδηγιών, ισχύς τεκμηρίων 

    • Διαχείριση των ασθενών με πολλαπλή νοσηρότητα

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Πώς γίνεται η εφαρμογή κατευθυντήριων οδηγιών σε ασθενείς με πολλαπλά νοσήματα στην πρωτοβάθμια φροντίδα. Πώς σχεδιάζεται το πλάνο διαχείρισης ασθενών με πολλαπλά νοσήματα. Δίνεται έμφαση στην απουσία τεκμηρίων και κατευθυντήριων οδηγιών για ασθενείς με πολλαπλά νοσήματα και παρουσιάζονται τα μοντέλα, που έχουν προταθεί για τη διαχείρισή τους.

      Λέξεις κλειδιά: Πολλαπλή νοσηρότητα, φορτίο νοσήματος, φορτίο θεραπείας, προτιμήσεις ασθενούς, πρόγνωση, δυνατότητα εφαρμογής πλάνου διαχείρισης

    • Διαχείριση των ασθενών που λαμβάνουν πολλαπλά φάρμακα

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Πώς γίνεται η εκτίμηση της συμμόρφωσης ασθενών που λαμβάνουν πολλαπλά φάρμακα. Πώς μπορεί να βελτιωθεί η συμμόρφωση. Πότε χρειάζεται τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγής.

      Λέξεις κλειδιά: Ανασκόπηση φαρμάκων, συμμόρφωση, παρενέργειες φαρμάκων, αλληλεπιδράσεις φαρμάκων, αντιστοιχία φαρμάκου – νοσήματος, πολυφαρμακία.

  • Ειδικά θέματα

    • Μέθοδοι αντισύλληψης

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Αντισύλληψη, μέθοδοι αντισύλληψης, αντισυλληπτικά δισκία, αντενδείξεις αντισύλληψης, επείγουσα αντισύλληψη.

      Λέξεις κλειδιά: Αντίσύλληψη.

    • Διερεύνηση υπογονιμότητας

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Υπογονιμότητα, έλεγχος υπογόνιμου ζευγαριού, αίτια υπογονιμότητας, θεραπευτική προσέγγιση υπογόνιμου ζευγαριού.

      Λέξεις κλειδιά: Υπογονιμότητα.

    • Πρόληψη γυναικολογικού καρκίνου

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Για ποιους γυναικολογικούς καρκίνους υπάρχουν αποτελεσματικές μέθοδοι πρόληψης

      Λέξεις κλειδια: καρκίνος μαστού, καρκίνος τραχήλου, καρκίνος ενδομητρίου, καρκίνος αιδοίου

    • Εκτίμηση καρδιαγγειακού κινδύνου

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου και εργαλεία εκτίμησης.

      Λέξεις κλειδιά: Καρδιαγγειακός κίνδυνος, αθηρωματική πλάκα, αθηροσκλήρωση, στεφανιαία νόσος, μεταβολικό σύνδρομο

    • Ουρική νόσος

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Αρθρίτιδα, ταξινόμηση φλεγμονωδών αρθρίτιδων, ρευματικά νοσήματα, οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδής αρθρίτιδα.

      Λέξεις κλειδιά: Αρθρίτιδα, οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδής αρθρίτιδα.

    • Αρτηριακή υπέρταση

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Αρτηριακή υπέρταση, διάγνωση και θεραπεία της ιδιοπαθούς υπέρτασης, καρδιαγγειακός κίνδυνος, μέτρηση αρτηριακής πίεσης, υπέρταση λευκής μπλούζας, συγκαλυμμένη υπέρταση, δευτεροπαθής υπέρταση, διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.

      Λέξεις κλειδιά: Αρτηριακή υπέρταση, καρδιαγγειακός κίνδυνος, υπέρταση λευκής μπλούζας, συγκαλυμμένη υπέρταση.

    • Νευρογενής ανορεξία

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Νευρογενής ανορεξία, ψυχογενής ανορεξία, διαταραχές πρόσληψης τροφής, επανασίτιση, πρόγνωση, άτυπες διατροφικες διαταραχές.

      Λέξεις κλειδιά: Νευρογενής ανορεξία, ψυχογενής ανορεξία.

    • Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, αφροδίσια νοσήματα, αφροδισιολογία.

      Λέξεις κλειδιά: Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, αφροδίσια νοσήματα.

    • Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια: προσέγγιση, αντιμετώπιση και πρόληψη

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, ισχαιμικό ΑΕΕ, αιμορραγικό ΑΕΕ, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, δυσλιπιδαιμία, αντιθρομβωτική θεραπεία.

      Λέξεις κλειδιά: Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, ισχαιμικό ΑΕΕ, αιμορραγικό ΑΕΕ.

    • Σακχαρώδης διαβήτης: πρωτογενής πρόληψη και πρόληψη των επιπλοκών

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Σακχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία, μεταβολικό σύνδρομο, διαγνωστικά κριτήρια, προσυμπτωματικός έλεγχος, προδιαβήτης, καρδιαγγειακός κίνδυνος, μικροαγγειοπάθεια.

      Λέξεις κλειδιά: Σακχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία, μεταβολικό σύνδρομο, προδιαβήτης.

    • Δυσπεψία - δυσκοιλιότητα

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Δυσπεψία, δυσκοιλιότητα.

      Λέξεις κλειδιά: Δυσπεψία, δυσκοιλιότητα.

    • Χρόνια νεφρική νόσος

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Χρόνια νεφρική νόσος, νεφρική ανεπάρκεια, διαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας, διαταραχές οστικού μεταβολισμού, διαταραχές αιμοποιητικού, καρδιαγγειακό σύστημα, αρτηριακή υπέρταση, αιμοκάθαρση, περιτοναϊκή κάθαρση.

      Λέξεις κλειδιά: Χρόνια νεφρική νόσος, νεφρική ανεπάρκεια, αιμοκάθαρση, περιτοναϊκή κάθαρση.

    • Η σημασία της έγκαιρης αντιμετώπισης του ασθενή σε shock

      Περιγραφή θεματικής ενότητας: Shock, ιστική οξυγόνωση, κυκλοφορική καταπληξία.

      Λέξεις κλειδιά: Shock, κυκλοφορική καταπληξία.

  • Προτεινόμενα συγγράμματα

      • “Swanson’s Family Medicine Review: A problem-oriented approach”. 6th Edition. AF Tallia, JE Scherger, NW Dickey, Eds. Elsevier Inc., 2009

      • “Case Files Family Medicine”. 3rd Edition. E. Toy, D. Briscoe, B. Britton, Eds. McGraw Hill Co., 2012

      • “Communication skills for doctors: A guide for effective communication with patients and families”. P. Maguire. CRC Press., 2000
      • Oxford Handbook of General Practice Fourth Edition Chantal Simon, Hazel Everitt, Francoise van Dorp, and Matt Burkes. Oxford University Press., 2014

  • Επιπλέον συνιστώμενη βιβλιογραφία και υλικό προς μελέτη

  • ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

  • Βιντεοδιαλέξεις