Περιγραφή θέματος

  • Γενικά

    Ψυχολογία Κινήτρων

    Διδάσκουσα: Επίκ. Καθ. Γεωργία Α. Παπαντωνίου

    • Περιγραφή μαθήματος

      Οι αιτίες της συμπεριφοράς και τα κίνητρα. Κίνητρα και γνώση. Κίνητρα και δράση. Ψυχολογία κινήτρων. Ορισμός και είδη κινήτρων. Μέθοδοι μελέτης κινήτρων. Ιστορική αναδρομή.

      Βιολογική και φυσιολογική βάση των κινήτρων. Θεωρίες κινήτρων: ψυχαναλυτική, ανθρωπιστικές, συμπεριφορικές, διέγερσης/αρίστου επιπέδου. Η θεωρία του κινήτρου επίτευξης. Γνωστικές Θεωρίες: Η θεωρία του πεδίου του Lewin. Θεωρίες γνωστικής συνέπειας και αιτιακών αποδόσεων. Εφαρμογές των θεωριών αιτιακών αποδόσεων στην εκπαίδευση. Αιτιακές αποδόσεις στις διαπροσωπικές σχέσεις και στην παθολογική συμπεριφορά. Κίνητρα και βούληση. Ο εαυτός ως πηγή κινήτρου.

    • Μαθησιακοί στόχοι μαθήματος

      Στόχοι του μαθήματος είναι:

      1. η εισαγωγή των φοιτητών στις βασικές ψυχολογικές θεωρίες των κινήτρων και
      2. η εξοικείωσή τους με τις  εφαρμογές τους στην εκπαίδευση.

      Αναμένεται οι φοιτητές:

      1. να έχουν κατανοήσει τις έννοιες και τις αρχές των βασικών θεωριών κινήτρων και
      2.  να είναι σε θέση να εφαρμόσουν, κατά τη διδασκαλία, εκείνες από τις αρχές των παραπάνω θεωριών, οι οποίες μπορούν να έχουν εφαρμογή στην εκπαίδευση.

  • 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Οι αιτίες της συμπεριφοράς και τα κίνητρα. Κίνητρα και γνώση. Κίνητρα και δράση. Ψυχολογία κινήτρων. Ορισμός και είδη κινήτρων. Μέθοδοι μελέτης κινήτρων. Ιστορική αναδρομή.

    Λέξεις κλειδιά:Είδη κινήτρων, Ιστορική αναδρομή της μελέτης των κινήτρων, Κίνητρα, Μέθοδοι μελέτης των κινήτρων.

  • 2. ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Βιολογική και φυσιολογική βάση των κινήτρων (ένστικτα, πείνα, δίψα, ύπνος, σεξουαλικότητα).

    Λέξεις κλειδιά: Βιολογικά κίνητρα, Δίψα, Ένστικτα, Πείνα, Σύνθετα αντανακλαστικά, Ύπνος, Φυσιολογικά κίνητρα.

  • 3. ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Διαστάσεις των συναισθημάτων. Ο μηχανισμός λειτουργίας τους. Η θεωρία των θετικών συναισθημάτων. Συναισθήματα που εγείρονται στο πλαίσιο της μάθησης.

    Λέξεις κλειδιά: Αρνητικά συναισθήματα, Θετικά συναισθήματα, Κοινωνικά συναισθήματα, Συναισθήματα σχετικά προς το έργο.

  • 4. Η ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας:
    Το ιστορικό πλαίσιο των ιδεών του Freud. Η Ψυχαναλυτική θεωρία των κινήτρων. Συνειδητό, Ασυνείδητο. Οι μηχανισμοί άμυνας. Η δομή της προσωπικότητας. Η ψυχο-σεξουαλική ανάπτυξη.

    Λέξεις κλειδιά: Ασυνείδητα κίνητρα, Μηχανισμοί άμυνας.

  • 5. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ: Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗΣ - ΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗΣ ΤΟΥ CARL-ROGERS

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Η σχολή σκέψης των ανθρωπιστικών θεωριών. Η θεωρία της ενεργοποίησης–πραγμάτωσης του Carl Rogers, και η εφαρμογή της  στην τάξη.

    Λέξεις κλειδιά: Ανθρωπιστική ψυχολογία, Αυτο-ενεργοποίηση, Αυτο-πραγμάτωση, Βιωματική μάθηση με νόημα, Πελατοκεντρική  θεραπεία.

  • 6. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ: Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΟΥ ABRAHAM MASLOW

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Η θεωρία της ιεραρχίας των αναγκών του Abraham Maslow και η εφαρμογή της στην τάξη.

    Λέξεις κλειδιά: Αυτο-πραγμάτωση, Βασικές ανάγκες, Μετα-ανάγκες.

  • 7. Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΤΡΟΥ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Η θεωρία του κινήτρου επίτευξης: Χαρακτηριστικά του κινήτρου επίτευξης. Η τάση για επίτευξη επιτυχίας. Η τάση για αποφυγή της αποτυχίας. Τελικό κίνητρο επίτευξης. Εξέλιξη της θεωρίας. Κίνητρο για αποφυγή της επιτυχίας. Ανάπτυξη του κινήτρου επίτευξης στα παιδιά.

    Λέξεις κλειδιά: Κίνητρο για αποφυγή της αποτυχίας (φόβος αποτυχίας), Κίνητρο για επιτυχία (ανάγκη για επιτυχία), Κίνητρο επίτευξης.

  • 8. ΘΕΩΡΙΕΣ ΑΙΤΙΑΚΩΝ ΑΠΟΔΟΣΕΩΝ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Θεωρίες αιτιακών αποδόσεων: Η θεωρία του Heider. Η θεωρία των Jones και Davis. Η θεωρία του Kelley. Συνεπαγόμενα της θεωρίας του Kelley.

    Λέξεις κλειδιά: Αιτιακές αποδόσεις (αιτιολογικοί προσδιορισμοί).

  • 9. ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΑΙΤΙΑΚΩΝ ΑΠΟΔΟΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Το κίνητρο επίτευξης και η θεωρία αιτιακών αποδόσεων. Διαστάσεις των αιτιακών αποδόσεων. Αιτιακές αποδόσεις και συναισθήματα. Εσωτερικά και εξωτερικά κίνητρα. Εσωτερικά κίνητρα και εκπαίδευση. Ο επιτυχημένος δάσκαλος. Η θεραπευτική χρήση των αιτιακών αποδόσεων στο σχολείο.

    Λέξεις κλειδιά: Αυτο-ρύθμιση, Διαστάσεις αιτιακών αποδόσεων (δυνατότητα ελέγχου, σταθερότητα, τόπος, ύπαρξη πρόθεσης), Έπαινος.

  • 10. ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ: ΑΥΤΟ-ΑΝΤΙΛΗΨΗ, ΑΥΤΟ-ΕΚΤΙΜΗΣΗ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Οι έννοιες της αυτο-αντίληψης, της αυτο-εκτίμησης και των διαστάσεών τους. Η εξελικτική πορεία των παραπάνω εννοιών κατά τη βρεφική, την προσχολική και τη σχολική ηλικία.

    Λέξεις κλειδιά: Αυτο-αντίληψη, Αυτο-εκτίμηση, Κοινωνική ταυτότητα.

  • ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

    Προτεινόμενα συγγράμματα

    • Κωσταρίδου-Ευκλείδη, Α. (2011). Ψυχολογία Κινήτρων. Αθήνα: Πεδίο.
    • Κωσταρίδου-Ευκλείδη, Α. (2011). Τα κίνητρα στην εκπαίδευση. Αθήνα: Πεδίο.
    • Schunk, D. H., Pintrich, P., & Meece, J. (2010). Τα κίνητρα στην εκπαίδευση (Επιμ. Έκδ. Ν. Μακρής & Δ. Πνευματικός). Αθήνα: Gutenberg.

    Επιπλέον συνιστώμενη βιβλιογραφία και υλικό προς μελέτη

    Βιβλία

    •  Καραγιαννοπούλου, Ε. (2007). Για τη μάθηση: Η σημασία του σχεσιακού παράγοντα. Αθήνα: Gutenberg.
    • Pintrich, P. R., & Schunk, D. H. (2002). Motivation in education: Theory, research and applications. New Jersey: Prentice Hall.
    • Schacter, D. L., Gilbert, D. T., & Wegner, D. M. (2012). Ψυχολογία (Επιμ. Έκδ. Σ. Βοσνιάδου). Αθήνα: Gutenberg.
    • Schunk, D. H. (2010). Θεωρίες μάθησης; Μια εκπαιδευτική θεώρηση. Αθήνα: Μεταίχμιο.
    • Wigfield, A., & Eccles, J. S. (2002). Development of achievement motivation. Oxford: Elsevier.
    • Χατζηχρήστου, Χ. (2004). Κοινωνική και συναισθηματική αγωγή στο σχολείο: Πρόγραμμα προαγωγής της ψυχικής υγείας και της μάθησης. Αθήνα: Τυπωθήτω.

    Άρθρα δημοσιευμένα σε περιοδικά ανοικτής πρόσβασης στο Διαδίκτυο

     

    • Αργυρακούλη, Έ., & Ζαφειροπούλου, Μ. (2006). Μια ανθρωποκεντρική παρέμβαση διεκδικητικής συμπεριφοράς σε ομάδες γυναικείου πληθυσμού: Ποσοτική και ποιοτική ανάλυση. Ψυχολογία, 13(1), 56-77.
    • Κατριός, Θ. (2009). Η επικαιρότητα του Φροϋδικού έργου. Hellenic Journal of Psychology, 6(1), 14-25.
    • Κορνηλάκη, Α. Ν. (2011). Το στίγμα της παχυσαρκίας και οι επιπτώσεις του στη συναισθηματική και κοινωνική ζωή των παιδιών: μια βιβλιογραφική ανασκόπηση. Ψυχολογία, 18(2), 176-191.
    • Κυρκούλη, Σ. (2004). Υποθάλαμος και συμπεριφορά πρόσληψης τροφής: Γαλανίνη και λεπτίνη. Hellenic Journal of Psychology, 1(1), 22-33.
    • Μάντη, Ε., & Σιδερίδης, Γ. Δ. (2006). Φόβος επιτυχίας, φόβος αποτυχίας και προσανατολισμός στο στόχο. Ψυχολογία, 13(4), 18-38.
    • Μάρου, Β., & Σιδερίδης, Γ. Δ. (2006). Ο προσανατολισμός στο στόχο και ο φόβος αποτυχίας ως προβλεπτικοί παράγοντες του στρες και της συναισθηματικής κατάστασης κατά τη διάρκεια παρουσιάσεων. Ψυχολογία, 13(3), 155-177.
    • Μπεζεβέγκης, Η., Ντάλλα, Μ., Γκαρή, Α., & Καραδήμας, Ε. (2008). Η προσαρμογή στα Ελληνικά του ερωτηματολογίου έκφρασης του θυμού ως κατάστασης και ως χαρακτηριστικού προσωπικότητας (STAXI-2) Ψυχολογία, 15(2), 171-187.
    • Παπαντωνίου, Γ., & Ευκλείδη, Α. (2004). Επιδράσεις θυμικών και γνωστικών παραγόντων στον έλεγχο της δράσης. Ψυχολογία, 11(3), 285-302.
    • Συγκολλίτου, Έ., & Λουράκη, Ε. (2005). Φοίτηση σε τάξεις ένταξης και αυτοεκτίμηση παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες: Μια αναπτυξιακή προσέγγιση. Ψυχολογία, 12(2), 210-231.
    • Triarhou, L. C. (2009). Exploring the mind with a microscope: Freud’s beginning in neurobiology. Hellenic Journal of Psychology, 6(1), 1-13.