Περιγραφή θέματος

  • Γενικά

    Ιστορία της Αρχιτεκτονικής Ι

    Διδάσκων: Επίκ. Καθ. Γεώργιος Α. Σμύρης

    • Περιγραφή μαθήματος 

      Κατά την διάρκεια του μαθήματος αναπτύσσονται ζητήματα σύμφωνα με την παρακάτω διάρθρωση:

      -Εισαγωγή στην ιστορία της αρχιτεκτονικής, ζητήματα ιστοριογραφίας, ζητήματα ρυθμών, ζητήματα    αρχιτεκτονικών μορφών.

      -Μνημεία εποχής λίθου, Αιγυπτιακή αρχιτεκτονική και αρχιτεκτονική Ανατολικών λαών όπου αναλύονται ζητήματα που αφορούν στην αρχή της αρχιτεκτονικής ιστορίας και στην ανάδειξη των αναγκών και του συμβολισμού του αρχιτεκτονικού- τεχνικού έργου.

      -Αρχιτεκτονική στον Ελλαδικό χώρο κατά την προϊστορική εποχή, γεωμετρικούς και αρχαϊκούς χρόνους,  αρχιτεκτονική και πολεοδομία κατά τους 6ο-5ο-4ο  π.Χ. αιώνες., και κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους, όπου αναλύονται με χρονολογική σειρά η ωρίμανση των ιδεών, των μορφών, των τεχνικών και αναδεικνύεται  η ενότητα των τεχνών.

      -Ρωμαϊκή αρχιτεκτονική και πολεοδομία, όπου αναλύονται τα νέα δεδομένα σχετικά με την τεχνική, τη μορφή και την οργάνωση το υ χώρου.

      -Δυτικός και Ανατολικός μεσαίωνας, όπου αναλύονται ζητήματα σχετικά με τον σκεπτικισμό και τη μετάβαση προς τις νέες συνθήκες παραγωγής αρχιτεκτονικού έργου καθώς και ζητήματα που αφορούν στα πολυπολιτισμικά δεδομένα, στους φερόμενους ως ανατολικό και δυτικό χριστιανικό κόσμο.

      -Γοτθική αρχιτεκτονική όπου αναλύονται ζητήματα σχετικά με την  ανάκαμψη των τεχνικών και τον  συμβολισμό του δομημένου χώρου.

      -Βυζαντινή και μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική, όπου αναλύονται ζητήματα στο περιβάλλον της εκάστοτε βυζαντινής αυτοκρατορίας πριν και μετά την Άλωση και αφορούν στο συμβολισμό και την τεχνική, καθώς και ζητήματα σχετικά με το γραφικό και την αναγέννηση των τεχνών.

    • Μαθησιακοί στόχοι μαθήματος

      Στόχος του μαθήματος είναι η γνωριμία και εξοικείωση με την αρχιτεκτονική από την απώτερη αρχαιότητα μέχρι τον μεσαίωνα. Δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στην αρχιτεκτονική του ευρύτερου ελλαδικού χώρου. Η αρχιτεκτονική δημιουργία εξετάζεται στο πλαίσιο των κοινωνικών και πολιτικών δομών που χαρακτηρίζουν κάθε εποχή. Δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στις διαδικασίες και τις παραμέτρους που σηματοδοτούν πολιτισμικές αλλαγές και στον τρόπο με τον οποίο αυτές καταγράφονται στην αρχιτεκτονική. Με την μορφή εισαγωγικού μαθήματος η περιοχή που καλύπτει αρχικά το μάθημα είναι το Αιγαίο η Κρήτη και η Ηπειρωτική Ελλάδα και για τους ιστορικούς χρόνους η ευρύτερη επικράτεια του ελληνικού κόσμου. Γίνονται σύντομες αναφορές και στους γειτονικούς πολιτισμούς της Ανατολικής Μεσογείου. Στην συνέχεια καλύπτεται η ευρύτερη περιοχή του ρωμαϊκού κόσμου. Η παλαιοχριστιανική εποχή μελετάται τόσο στον φερόμενο δυτικό όσο και ανατολικό χριστιανικό κόσμο. Ρωμανική και γοτθική αρχιτεκτονική εξετάζεται κυρίως στην δυτική Ευρώπη ενώ η Βυζαντινή αρχιτεκτονική στην επικράτεια  της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

      Τα θέματα που εξετάζονται αφορούν στο σύνολο των αρχιτεκτονικών έργων σε μία προσπάθεια να αποκομίσει ο φοιτητής μια σφαιρική εικόνα του αρχιτεκτονικού πλούτου.

      Τρόπος διδασκαλίας: θεωρητικά μαθήματα με την προβολή διαφανειών και επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους.

      Στο πλαίσιο του μαθήματος οι φοιτητές θα εκπονήσουν δύο μικρές εργασίες. Η πρώτη θεωρητική με θέμα ένα αρχιτεκτονική ενός μνημείου της επιλογής τους και δεύτερη σχεδιαστική με την σκαριφηματική απόδοση εκ του φυσικού λεπτομερειών ενός αρχιτεκτονικού  έργου της αρχαιότητας.

       

    • Λέξεις κλειδιά μαθήματος

      Ιστορία, Αρχιτεκτονική, Αρχιτεκτονικός ρυθμός, αρχιτεκτονικές μορφές, αρχιτεκτονικός χώρος, τέχνη, τεχνική.

  • 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Εισαγωγή στην ιστορία της αρχιτεκτονικής, ζητήματα ιστοριογραφίας, ζητήματα ρυθμών, ζητήματα αρχιτεκτονικών μορφών. Μνημεία εποχής λίθου.

    Λέξεις κλειδιά: Ιστορία, Αρχιτεκτονική, ρυθμός, μορφή, ιστοριογραφία, παλαιολιθική εποχή, νεολιθική εποχή, μενχίρ, κρόμλεχ, ντολμέν, Τσατάλ Χουγιούκ, Ιεριχώ, Σέσκλο, Διμήνι.

  • 2. ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΑ ΑΣΣΥΡΟΒΑΒΥΛΩΝΙΑΚΑ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Αιγυπτιακή αρχιτεκτονική και αρχιτεκτονική Ανατολικών λαών.

    Λέξεις κλειδιά: Αίγυπτος, πυραμίδες, μασταμπά, οβελίσκος, Λούξορ, Χέοπας, Φαραώ, Καρνάκ, Χεφρίνος, Μυκερίνος, Γκίζα, Ασσύριοι, Ζιγκουράτ, Μεσοποταμία, Βαβυλώνα.

  • 3. ΜΙΝΩΪΚΗ - ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ - ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Αιγαιακός πολιτισμός, η αρχιτεκτονική της Μινωικής Κρήτης, η αρχιτεκτονική της Μυκηναϊκής περιόδου και η αρχιτεκτονική κατά τους γεωμετρικούς χρόνους στην Ελλάδα.

    Λέξεις κλειδιά: Κνωσσός, Κρήτη, Μυκήνες, μέγαρο, Τίρυνθα, Ζάκρος Σαντορίνη, Ατρέας, Θολωτός τάφος, γεωμετρική αρχιτεκτονική.

  • 4. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 6ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟΙΚΙΕΣ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Η αρχιτεκτονική στην Ελλάδα και τις ελληνικές αποικίες κατά τον 6ο αιώνα π.Χ.

    Λέξεις κλειδιά: Ναός, δωρικός, ιωνικός, ρυθμοί, σηκός, στυλοβάτης, περιστύλιο, πτερόν, κρηπίς, πρόστυλος, περίπτερος, τύμπανο, κρηπίδα, κιονόκρανο, επιστύλιο, ζωφόρος, Ποσειδωνία, Συρακούσες, Έφεσος, Ηραίον.

  • 5. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 5ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟΙΚΙΕΣ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Η αρχιτεκτονική στην Ελλάδα και τις ελληνικές αποικίες κατά τον 5ο αιώνα π.Χ.

    Λέξεις κλειδιά: Αφαία, Ολυμπία, Παρθενών, Αθήνα, Φειδίας, Ερέχθειο, Θησείο, Σούνιο, προπύλαια, Ραμνούντα, Ακράγας, Ακρόπολη.

  • 6. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 4ο ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Η αρχιτεκτονική στην Ελλάδα κατά τον 4ο π.Χ. αιώνα και η αρχιτεκτονική στον ελληνιστικό κόσμο.

    Λέξεις κλειδιά: Κορινθιακός ρυθμός, Επίδαυρος, Νεμέα, Δελφοί, Πριήνη, Έφεσος, Μίλητος, Θόλος, Δελφοί, Αρσινόειο, Μαυσωλείο, Αλικαρνασσός.

  • 7. ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Η Ρωμαϊκή αρχιτεκτονική  από τις καταβολές μέχρι τον 4ο μ.Χ. αιώνα.

    Λέξεις κλειδιά: Ρώμη, Ετρούσκοι, ρετικουλάτουμ, αμφιθέατρο, Καπιτώλιο, τοσκανικός ρυθμός, αψίδα, Κωνσταντίνος, Αδριανός, λουτρό, ρωμαϊκή οικία, Πολεοδομία.

  • 8. ΒΥΖΑΝΤΙΟ 1ο ΜΕΡΟΣ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Χριστιανικά μνημεία προ του 313 μ.Χ. Η αρχιτεκτονική κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο.

    Λέξεις κλειδιά: Χριστιανισμός, ταφικά μνημεία, αρκοσόλιο, κατακόμβη, μαυσωλείο, μαρτύριο, λατρεία, Δούρα, Κωνσταντινούπολη, παλαιοχριστιανικό, βασιλική, νάρθηξ, διακονικό, οκτάγωνο, περίκεντρο.

  • 9. ΒΥΖΑΝΤΙΟ 2ο ΜΕΡΟΣ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Η Βυζαντινή αρχιτεκτονική στα χρόνια του Ιουστινιανού. Η αρχιτεκτονική στο Βυζάντιο από τον 6ο μ.Χ. έως τον 10ο μ.Χ. αιώνα.

    Λέξεις κλειδιά: Ιουστινιανός, θολοδομία, πτυχωτό, Αγία Σοφία, Κωνσταντινούπολη, Ραβέννα, σταυροειδής, βασιλική, Σκριπού.

  • ΑΣΚΗΣΕΙΣ

  • ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

    Ενδεικτική Βιβλιογραφία:

     -          Χ. Θ. Μπούρας, Μαθήματα ιστορίας της Αρχιτεκτονικής, τόμος 1, εκδ. Συμμμετρία, Αθήνα 1999.

    -          Χ. Θ. Μπούρας, Ιστορία της Αρχιτεκτονικής, τόμος 2, εκδ. Μέλισσα, Αθήνα 2002.

    -          Α. Πετρονώτης, Αρχιτεκτονική της απώτερης και κλασσικής Αρχαιότητας, Μέρος Α., εκδ. Γαρταγάνης, Θεσσαλονίκη 1991.

    -          Marie-Christine Hellmann, Η Αρχαία Ελληνική Αρχιτεκτονική, εκδ. Δαίδαλος, Αθήνα 1998.

    -           N. H. Ramage – A. Ramage, (επιμ. Θ. Στεφανίδου – Τιβερίου), Ρωμαϊκή Τέχνη, εκδ. University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2000.

    -          Χ. Μπούρας, Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα, εκδ. Μέλισσα, Αθήνα 2001.

    -          Ν. Γκιολές, Βυζαντινή Ναοδομία (600-1204), εκδ. Καρδαμίτσα, Αθήνα 1987.

    -           David Watkin, Ιστορία της Δυτικής Αρχιτεκτονικής, εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 2005.

    -          Bill Risebero, Ιστορία της Δυτικής Αρχιτεκτονικής, εκδ. Φόρμα, Αθήνα 1991.

    -          Γ. Π. Λάββα, Επίτομη ιστορία της Αρχιτεκτονικής, εκδ. University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2002.

    -          J. Gympel, Ιστορία της Αρχιτεκτονικής. Από την Αρχαιότητα έως σήμερα, εκδ.( για την ελληνική γλώσσα ) Ελευθερουδάκης, Αθήνα 2006.

    • ΒΙΝΤΕΟΔΙΑΛΕΞΕΙΣ