Περιγραφή θέματος

  • Γενικά

    Τέχνη και Θεωρία του Ψηφιακού Κόσμου Ι

    Διδάσκων: Επίκ. Καθ. Βασίλης Πασχάλης

    • Περιγραφή μαθήματος

      Το μάθημα επιχειρεί να φωτίσει τις ποικίλες όψεις της σύνθετης σχέσης τέχνης και τεχνολογίας, εκκινώντας από την εννοιακή ανάλυση της «τεχνολογίας», του «εργαλείου» και της «μηχανής» και προχωρώντας στα ζητήματα που τίθενται από τη διαδοχή ή τη συνύπαρξη των τεχνολογιών στο πεδίο των εικαστικών.

      Εξετάζεται αναλυτικά η καλλιτεχνική διαδρομή από τις «μηχανικές» τέχνες στις «ηλεκτρονικές» (video art, προ-ψηφιακή computer art αναπτύσσοντας τα σχετικά θεματικά πεδία) και στη συνέχεια, στις καθαυτό «ψηφιακές» τέχνες, και τα ζητήματα που προέκυπταν, ιδιαίτερα σε σχέση με την άρνηση, την αποδοχή ή την αποτίμηση του τεχνολογικού.

      Mέσω πολλαπλών προσφυγών στις μείζονες θεωρητικές εποπτείες του χώρου αναλύεται η ανάδυση του «ψηφιακού κόσμου/ πολιτισμού», οι θεμελιώδεις κατηγορίες (π.χ. «προσομοίωση», «δυνητικότητα»/ «εικονικότητα») που τον συνθέτουν, καθώς τα αισθητικά και οντολογικά ζητήματα που εγείρονται μέσω της καλλιτεχνικής και «εφαρμοσμένης» παραγωγής (internet, video games, κλπ) στην επικράτειά του.

    • Μαθησιακοί στόχοι μαθήματος

      Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση του φοιτητή με τις θεμελιώδεις εννοιακές κατηγορίες του ψηφιακού κόσμου, με τα βασικά θεωρητικά και ιστορικά στοιχεία που διέπουν τη διαδρομή των ψηφιακών και ηλεκτρονικών μορφών τέχνης, καθώς και η κατανόηση της σύνθετης σχέσης της τεχνολογίας και των καλλιτεχνικών μορφών.

    • Λέξεις κλειδιά

      Ψηφιακή τέχνη, ψηφιακός πολιτισμός, θεωρία της τέχνης, ιστορία των ιδεών, θεωρία της επιστήμης και της τεχνολογίας.

  • 1. ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας:Η ενότητα επιχειρεί μια ανάλυση του βάθους και του πλάτους των  όρων "εργαλείο", "μηχανή", 'τεχνολογία", καθώς και την ιστορική τους αγκύρωση ως εισαγωγική οδό στη θεματική του μαθήματος.

    Λέξεις κλειδιά:Tεχνολογία, εργαλείο, μηχανή.

  • 2. ΣΤΑΣΕΙΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας:Με εναρκτήριο υπόδειγμα αναφοράς την εισαγωγή των "μηχανικών μορφών τέχνης" κατά τη Βιομηχανική Επανάσταση, και την άρνηση που υποκινήθηκε σε σχέση με τη φωτογραφία, η ενότητα εξετάζει τις μεταβαλόμενες στάσεις απέναντι στο τεχνολογικό φαινόμενο, επιχειρώντας να φωτίσει τη συνθετότητα του ζητήματος και τη σημασία του για την πρόσληψη και αποτίμηση του έργου τέχνης.

    Λέξεις κλειδιά: Mηχανικές μορφές τέχνης, πρόσληψη της τεχνολογίας.
       

  • 3. Η ΔΙΑΡΚΗΣ ΑΝΑΔΥΣΗ ΤΩΝ "ΝΕΩΝ ΜΕΣΩΝ"

    Περιγραφή θεματικής ενότητας:Η ενότητα διερευνά την έννοια του "νέου" που συνιστά  μόνιμο στοιχείο ταυτότητας για τα τεχνολογικά μέσα παραγωγής εικόνας, και παρουσιάζει  την ανάδυση της "τέχνης του video" και της "τέχνης που παράγεται με τη βοήθεια του υπολογιστή", και το πέρασμα στην ψηφιακότητα.

    Λέξεις κλειδιά: Video τέχνη, computer art, ψηφιακή τέχνη, νέα μέσα.

  • 4. ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΟΡΟΙ ΤΟΥ "ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ" ΚΑΙ ΜΕΙΖΟΝΕΣ ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας:Η ενότητα εισάγει στη συζήτηση σχετικά με τους θεμελιώδεις όρους του πεδίου (προσομοίωση, εικονικότητα/δυνητικότητα, διαδραστικότητα, υπερ- κείμενο) και στις μείζονες θεωρητικές θεωρήσεις του χώρου.

    Λέξεις κλειδιά: Προσομοίωση, εικονικότητα / δυνητικότητα, διαδραστικότητα, υπερ- κείμενο, θεωρία του ψηφιακού κόσμου.
      

  • 5. ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ: ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥ "ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ" ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ

    Περιγραφή θεματικής ενότητας:Η ενότητα εξετάζει τις εξελίξεις στην επικράτεια των επιστημών  (όπως τις βιοϊατρικές επιστήμες)  ή σε διάφορα πεδία εφαρμογών όπως τα video games, και το εντύπωμα που αφήνουν στις εικαστικές και οπτικές τέχνες.

    Λέξεις κλειδιά: Επικράτεια των επιστημών, video games, εντύπωμα.
     

  • ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

    ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΝΤΡΥΦΗΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ  «ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ 1»

    Baudrilliard, Jean, Simulacra and Simulations. Met. Sheila Faria Glaser, University of Michigan Press, 1994.

    Bell, David, Cyberculture: the Key Concepts. London & New York: Routledge, 2004.

    Benjamin, Walter   Τρία Δοκίμια. Μετ. Αντ. Οικονόμου, Αθήνα: Πλέθρον, 2013.

    Benjamin, Walter, Illuminations, Ed. & Introd.: Hannah Arendt, Transl. Harry Zohn, New York: Schocken Books, 1968.

    Βolter, Jay David, Μεταμορφώσεις της γραφής: υπολογιστές, υπερκείμενο και οι αναμορφώσεις της τυπογραφίας.  Αθήνα: Μεταίχμιο, 2006.

    Cadoz, Claude, Η Εικονική πραγματικότητα. Μετ.: Δημήτρης Σκούφης, Αθήνα:

    Π. Τραυλός- Ε. Κωσταράκη, 1997.

    Caldwell, Donald, Ιστορία της Τεχνολογίας. Μετ.: Δ. Κατσέρης, Αθήνα: Μεταίχμιο, 2007.

    Dreyfus, Hubert,  Το Διαδίκτυο. Αθήνα: Κριτική, 2003.

    Elkins, James, (Ed.) Visual Literacy.  New York: Routledge, 2008.

    Heim, Michael The Metaphysics of Virtual Reality. New York: Oxford University Press, 1993.

    Huggins, Barry, Probert, Ian, Surreal Digital Photography. Boston: Course Techno- logy PTR, 2004.

    Jones, Steve, The Virtual Culture: Identities and Communication in Cyber-Society.  Sage, 1997.

    Manovich, Lev, The Language of New Media. Cambridge, MA: MIT Press, 2002.

    Massanari, Adrienne,  Silver, David,  Jones, Steve Critical Cyberculture Sudies. New York & London: New York University, 2006.

    Mealing, Stuart, Computers and Art. Bristol: Intellect, 2002.

    Morgan, Robert, Gary Hill. The Johns Hopkins University Press, 2000.

    Mumford, Lewis Ο Μύθος της Μηχανής. Μεταφ.: Β. Τομανάς, Νησίδες, 2005.

    Packer, Randall,  Jordan, Ken (Eds.) Multimedia: From Wagner to Virtual Reality.  Norton, 2002.

    Penny, S. (Ed.), Critical Issues in Electronic Media. New York: SUNNY Press, 1995.

    Rees, A. L. A History of Experimental Film and Video. London: BFI, 2003.

    Render, G.,  Druckerey, T. (Eds), Culture on the Brink: Ideologies of  Technology. New Press, 1999.

    Rush,  Michael, New Media in Late 20th Century. London: Thames & Hudson, 1995.

    Rush,  Michael, New Media in Late 20th Century Art. London: Thames & Hudson, 1999.

    Rush,  Michael, Video Art. London: Thames & Hudson,  2007.

    Spielmann, Yvonne, Video: the Reflexive Medium. Cambridge, MA: MIT Press, 2008.

    Stallabrass, Julian, Gargantua: Manufactured Mass Culture. London: Verso, 1999.

    Stallabrass, Julian,  Internet Art; on the Class of Culture and Commerce. London: Tate Publications, 2003.

    Σκαρπέλος, Γιάννης, Terra Virtualis: Η κατασκευή του κυβερνοχώρου. Αθήνα: Νεφέλη, 1999.

    Turner, Fred, From Counterculture to Cyberculture. Chicago & London: The University of Chicago Press, 2006.

    Virilio, Paul,  Η Πληροφορική Βόμβα. Μεταφ.: Β. Τομανάς, Νησίδες, 2000.

    Wallace, Patricia, The Psychology of the Internet. Cambridge: Cambridge University Press, 2001.

    Ward, Frazer, Bloomer, Jennifer, Taylor, Mark C. Vito, Acconci. London & New York: Phaidon, 2002.

    Προτεινόμενες Σημειώσεις

     Το μάθημα επίσης βασίζεται στις Σημειώσεις για το μάθημα «Τέχνη και θεωρία του ψηφιακού κόσμου» του διδάσκοντος (Ιωάννινα: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 2003 και 2007).

    Άλλα προτεινόμενα μαθήματα του ιδρύματος σχετικών με το πρόγραμμα σπουδών

    • Τέχνη και θεωρία του ψηφιακού κόσμου II και 
    • Kινούμενο σχέδιο