Περιγραφή θέματος

  • Γενικά

    Διδασκαλία Εφαρμογές ΙI

    Διδάσκουσα: Αναπλ. Καθηγήτρια Μαρία Σακελλαρίου

    • Περιγραφή μαθήματος

      Στο μάθημα παρουσιάζεται η θεωρητική προσέγγιση, αλλά και η πρακτική: Μετασχηματίζοντας την Έννοια του Χώρου σε Προσχολικά Περιβάλλοντα Μάθησης μέσα από τη  Διεθνή Πρακτική και την Ελληνική Έρευνα. Προβάλλεται το σύγχρονο σχολείο στην κοινωνία της πληροφορίας και η σημαντικότητα για αναβάθμιση νέων βασικών δεξιοτήτων στο πλαίσιο της πόλης μάθησης, αλλά  και ο ρόλος του Πανεπιστημίου.Στο μάθημα αυτό εξετάζονται παιδαγωγικά και μεθοδολογικά ζητήματα της Προσχολικής Εκπαίδευσης, όπως το ζήτημα της διδασκαλίας, οι παράγοντες διδασκαλίας, οι μέθοδοι διδασκαλίας, τα μέσα διδασκαλίας, καθώς επίσης η θεωρητική διαπραγμάτευση του τομέα οργάνωσης και σχεδιασμού της διδακτικής πράξης. Προβάλλεται με έμφαση η επαγγελματική ανάπτυξη και μάθηση των νηπιαγωγών.

      Τα ακαδημαϊκά έτη 2012-2013,2013-2014  καθώς και την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά 2014-2015 η φιλοσοφία του μαθήματος, τα αντίστοιχα εργαστηριακά μαθήματα και η υποχρεωτική Πρακτική Άσκηση των φοιτητών(τέσσερες εβδομάδες)διαχειρίζονται και εφαρμόζονται με την προσέγγιση της «Μάθησης μέσω Σχεδιασμού»

      http://neamathisi.com/learning-by-design  και τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων σχεδιασμού & κοινωνικής δικτύωσης http://cglearner.com/

      -Τα ακαδημαϊκά έτη 2011-2012, 2012-2013,2013-2014 καθώς και την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά 2014-2015 σε συνεργασία με ομάδες φοιτητών και νηπιαγωγών της πόλης των Ιωαννίνων και της ευρύτερης περιοχής για τέσσερις εβδομάδες εφαρμόζουμε το μοντέλο «Δασικό Νηπιαγωγείο». Στο πλαίσιο του μαθήματος μέσα από ομάδες εργασίας προετοιμάζουμε τους φοιτητές που θα εφαρμόσουν την προσέγγιση αυτή στο πλαίσιο της υποχρεωτικής Πρακτικής τους Άσκησης στο νηπιαγωγείο για 4 εβδομάδες.

    • Μαθησιακοί στόχοι

      Επιχειρείται η εξοικείωση των φοιτητριών και φοιτητών με:

      • Τα σύγχρονα προβλήματα της διδακτικής προσέγγισης της προσχολικής αγωγής.
      • Την διαχείριση, τον σχεδιασμό και την οργάνωση του χώρου( εσωτερικού και εξωτερικού) σε σύγχρονα προσχολικά περιβάλλοντα μάθησης
      • Τον σχεδιασμό μιας υψηλής ποιότητας, αναπτυξιακά κατάλληλης μονάδας, η οποία προϋποθέτει εξειδικευμένες ικανότητες, αφού πρόκειται για μια σύνθετη αποστολή
      • Με τον προγραμματισμό και σχεδιασμό της παιδαγωγικής εργασίας του νηπιαγωγείου, την αξιοποίηση των τρόπων και μέσων διδασκαλίας, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση δραστηριοτήτων, τον σχεδιασμό και την εφαρμογή σχεδίων εργασίας, την αξιοποίηση της διαθεματικής προσέγγισης, τον σχεδιασμό και την οργάνωση του χώρου σύμφωνα με τις ανάγκες των παιδιών και των ενηλίκων.
      • Την απόκτηση δεξιοτήτων για αποτελεσματική λήψη αποφάσεων σχετικά με μεθοδολογικά προβλήματα που προκύπτουν σε μαθησιακά προσχολικά περιβάλλοντα.
      • Με αποτελεσματικές παρεμβάσεις για την καλύτερη διαχείριση του χώρου, του χρόνου και του συναισθηματικού κλίματος της τάξης.

    • Λέξεις κλειδιά

      Προσχολική Παιδαγωγική, Αναλυτικά Προγράμματα, Μάθηση μέσω Σχεδιασμού, Καινοτόμες Παιδαγωγικές Δράσεις, Μετάβαση, Τυπική και μη τυπική ανάπτυξη, Χώρος, παιδαγωγικό πεδίο, Κοινωνική διάσταση, Σχεδιασμός, Οργάνωση, Εξοπλισμός, Πρακτική Άσκηση.

  • 1. Μάθηση μέσω σχεδιασμού: Ένα μοντέλο επαγγελματικής μάθησης

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Παρουσίαση της ΜμΣ ως μοντέλο αρχικής και συνεχιζόμενης  επαγγελματικής κατάρτισης των εκπαιδευτικών, ως καινοτόμα μορφή συνεργατικής επιμόρφωσης με τη χρήση των νέων τεχνολογιών, ως επιστημολογικό πλαίσιο/εργαλείο στην υπηρεσία της διαφοροποιημένης παιδαγωγικής και της διαχείρισης της διαφορετικότητας, ως συστημική παρέμβαση για την διαμόρφωση περιφερειακών  μοντέλων ενδοσχολικής επιμόρφωσης.

    Λέξεις κλειδιά: Μάθηση, Σχεδιασμός, επαγγελματισμός, Αναλυτικό Πρόγραμμα, Προσχολική Εκπαίδευση, Πρακτική Άσκηση.

  • 2. Μάθηση μέσω σχεδιασμού / Ο εκπαιδευτικός-ως-εργαλείο σχεδιασμών / Ο μαθητής-ως-σχεδιαστής μάθησης

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Παρουσίαση της ΜμΣ μέσα από το Σχεδιασμό της «γραμματικής» των νοηματοδοτήσεων, του κοινωνικού σκοπού, των  παραγόντων που επηρεάζουν την επίδοση των μαθητών, της διαφορετικότητας, της πολυτροπικότητας,  της παιδαγωγικής.

    Λέξεις κλειδιά: Εναλλακτικές επαγγελματικές διαδρομές, Πρακτική Άσκηση, μαθησιακές ενότητες, βιωματική μάθηση.

  • 3. Πρακτική Άσκηση και εναλλακτικές επαγγελματικές διαδρομές στο πλαίσιο της Νέας Μάθησης. Παρουσίαση εννέα καλών πρακτικών 3.1, 3.2, 3.3, 3.4, 3.5, 3.6, 3.7, 3.8, 3.9

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Παρουσίαση της Πρακτικής Άσκησης με βάση τη ΜμΣ και προτροπή των φοιτητών να εξετάσουν την διδακτική τους πρακτική στο πλαίσιο των διαδικασιών μάθησης, ενθάρρυνση να αναστοχάζονται τη διδακτική τους πρακτική με κριτικό τρόπο,  να  μοιράζονται ατομικά διδακτικά σχέδια και πρακτικές με τους συναδέλφους τους, να σχεδιάζουν συστηματικά τη διδασκαλία τους, για την ανάπτυξη μιας επαγγελματικής γλώσσας. Παρουσίαση εννέα(9) καλών πρακτικών  (3.1, 3.2, 3.3, 3.4, 3.5, 3.6, 3.7, 3.8, 3.9).

    Λέξεις κλειδιά: Πρακτική Άσκηση, Νέα Μάθηση, Σχεδιασμός, Ανασχεδιασμός, Κοινωνία μάθησης, ρόλος εκπαιδευτικού, ικανότητες εκπαιδευτικών, Δυναμική ομάδας.

  • 4. Επαγγελματική μάθηση των Νηπιαγωγών ως παράγοντας επιτυχημένης μετάβασης στο Δημοτικό Σχολείο 4α. Η σημασία των κοινωνικών δεξιοτήτων για την ομαλή μετάβαση των παιδιών από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό Σχολείο.

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Παρουσίαση της επαγγελματικής μάθησης των νηπιαγωγών και της σημασίας των κοινωνικών δεξιοτήτων στο πλαίσιο της ομαλής μετάβασης των παιδιών στο Δημοτικό Σχολείο μέσα από θεωρητική και ερευνητική προσέγγιση.

    Λέξεις κλειδιά: Επαγγελματική μάθηση, μετάβαση, μαθησιακές δυσκολίες, κοινωνικές δεξιότητες, τυπική ανάπτυξη, μη τυπική ανάπτυξη, θεωρίες μετάβασης.

  • 5. Μετασχηματίζοντας την Έννοια του Χώρου σε Προσχολικά Περιβάλλοντα Μάθησης - Διεθνής Πρακτική και Ελληνική Έρευνα

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Παρουσίαση της παιδαγωγικής διάστασης του χώρου, τα κριτήρια για την οργάνωση του χώρου μέσα από διεθνείς οργανισμούς όπως είναι ο NAEYC, αλλά και μέσα από διάφορα προγράμματα όπως της Montessori, Reggio Emilia, Sure Start, High Scope και τεκμηρίωση μέσα από σχετική έρευνα της ελληνικής πραγματικότητας.

    Λέξεις κλειδιά: Χώρος, παιδαγωγική διάσταση, νηπιαγωγείο, διεθνής πρακτική, σχεδιασμός, οργάνωση.

  • 6. Ο χώρος ως παιδαγωγικό πεδίο σε Προσχολικά Περιβάλλοντα Μάθησης Σχεδιασμός και Οργάνωση / 6α. Η έννοια της Οργάνωσης και του Σχεδιασμού.

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Παρουσίαση της έννοιας του χώρου, σχεδιασμός του χώρου με βάση τον Piaget, τον Vygotsky, τις γνωστικές θεωρίες, τον κονστρουκτιβισμό, τον μπιχεβιορισμό, τη σημασία της σχέσης με το χώρο στην προσχολική ηλικία με βάση ερευνητικά δεδομένα. Παρουσίαση της έννοιας της οργάνωσης και του σχεδιασμού.

    Λέξεις κλειδιά: Χώρος, υλικό περιβάλλον, κοινωνικό περιβάλλον, χαρακτηριστικά χώρου, ανάπτυξη παιδιών, κριτήρια, αναλυτικό πρόγραμμα.

  • 7. Διατάξεις και αρχές σχεδιασμού του χώρου των νηπιαγωγείων.

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Παρουσίαση των διατάξεων και αρχών του χώρου (εσωτερικού και εξωτερικού) των νηπιαγωγείων. Στοιχεία σχεδιασμού και οργανική δομή των νηπιαγωγείων και των ολοήμερων νηπιαγωγείων.

    Λέξεις κλειδιά: Διατάξεις, αρχές, σχεδιασμός, εσωτερικός χώρος, εξωτερικός χώρος.

  • 8. 8α. Η υλική οργάνωση των προσχολικών περιβαλλόντων μάθησης / 8b. Η οργάνωση του εσωτερικού χώρου σε μικρές ενότητες.

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: 8α.Παρουσίαση της υλικής οργάνωσης σε σχέση με τις εγκαταστάσεις και αφορά α) την αρχιτεκτονική του κτιρίου και β) τον εσωτερικό διάκοσμο, την τοποθέτηση των επίπλων και των εποπτικών μέσων. Παρουσίαση της παιδαγωγικής οργάνωσης, που εκφράζεται με το πρόγραμμα και τη μέθοδο εργασίας. 8.β Παρουσίαση της οργάνωσης του εσωτερικού χώρου σε μικρές ενότητες: Κέντρα ενδιαφέροντος, Εργαστήρια, Σταθμούς μάθησης, Περιοχές δραστηριοτήτων, Περιοχές λειτουργίας ομάδων.

    Λέξεις κλειδιά: Υλική οργάνωση, χώρος, ενότητες, κέντρα ενδιαφέροντος, εργαστήρια, σταθμοί μάθησης, περιοχές δραστηριοτήτων, περιοχές λειτουργίας ομάδων.

  • 9. Ο εξωτερικός χώρος του προσχολικού περιβάλλοντος μάθησης.

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Παρουσίαση της παιδαγωγικής διάστασης  του εξωτερικού χώρου, διαρρύθμιση του εξωτερικού χώρου, ζώνες δραστηριοτήτων, οργάνωση και εξοπλισμός με βάση τις αναπτυξιακές ανάγκες των παιδιών.

    Λέξεις κλειδιά: Εξωτερικός χώρος, διαρρύθμιση, παιδαγωγική διάσταση, ζώνες δραστηριοτήτων, ασφάλεια, επίβλεψη, οργάνωση, εξοπλισμός.

  • 10. Συμπερασματική συζήτηση και εισηγήσεις.

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Συμπερασματική συζήτηση σχετικά με την αξιοποίηση του χώρου ως παιδαγωγικό πεδίο σε προσχολικά περιβάλλοντα μάθησης και αντίστοιχες προτάσεις - εισηγήσεις.

    Λέξεις κλειδιά: Χώρος, νηπιαγωγείο, ρόλος εκπαιδευτικού, σχεδιασμός, οργάνωση, έρευνα.

  • 11. Το σχολείο στην κοινωνία της πληροφορίας.

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Παρουσίαση του Σχολείου στο πλαίσιο της Κοινωνίας της Πληροφορίας και του ρόλου του εκπαιδευτικού σήμερα στο πλαίσιο μιας παγκοσμιοποιημένης, πολυπολιτισμικής Κοινωνίας.

    Λέξεις κλειδιά: Σχολείο, Κοινωνία της Πληροφορίας, δεξιότητες, ρόλος εκπαιδευτικού, νέα μάθηση, παγκοσμιοποίηση, πολυπολιτισμικός.

  • 12. Πρακτική Άσκηση των φοιτητών (1)

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Στη συγκεκριμένη θεματική ενότητα γίνεται παρουσίαση καλών πρακτικών από την Πρακτική Άσκηση των φοιτητών.

    Λέξεις κλειδιά: Παρουσίαση, καλές πρακτικές, Πρακτική Άσκηση των φοιτητών.

  • 13. Πρακτική Άσκηση των φοιτητών (2)

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Στη συγκεκριμένη θεματική ενότητα γίνεται παρουσίαση καλών πρακτικών από την Πρακτική Άσκηση των φοιτητών.

    Λέξεις κλειδιά: Παρουσίαση, καλές πρακτικές, Πρακτική Άσκηση των φοιτητών.

  • Βιβλιογραφία

    Προτεινόμενα συγγράμματα

    -Σακελλαρίου, Μ., Εισαγωγή στη Διδακτική της Παιδαγωγικής Εργασίας του Νηπιαγωγείου: Θεωρία και Πράξη,(2011),

    -Σακελλαρίου, Μ., Κόνσολας,Μ., (Επιμ.), Βασικές Αρχές της Αξιολόγησης στην Προσχολική Αγωγή και Εκπαίδευση, ( 2009), Αθήνα: Παπαζήση.

    -Avril Brock, Sylvia Dodds, Pam Jarvis & Yinka Olusaga, Παιδαγωγική του Παιχνιδιού στην Προσχολική και  Σχολική Εκπαίδευση. Μάθηση για τη ζωή, Επιστημονική Επιμέλεια- Εισαγωγή: Μαρία Σακελλαρίου,(2015), Αθήνα: Πεδίο

    -Liz Brooker, Ομαλή Μετάβαση στην Προσχολική Ηλικία. Πολιτική και Διεθνείς Στρατηγικές για ομαλή μετάβαση στη ζωή, Επιστημονική Επιμέλεια-Εισαγωγή: Μαρία Σακελλαρίου,(2015), Αθήνα: Πεδίο

    - Linda- Darling Hammond, Αξιολόγηση των Εκπαιδευτικών: Μια μεθοδολογική Πρόταση. Επιστημονική Επιμέλεια-Εισαγωγή: Ε. Κουτσουβάνου, Μ. Σακελλαρίου, (2015), Αθήνα: Παπαζήση -M.Kalatzis,B.Cope, Νέα Μάθηση. Βασικές Αρχές για την Επιστήμη της Εκαίδευσης, Επιμ. Ε.Αρβανίτη, (2013), Αθήνα: Κριτική.

    Επιπλέον συνιστώμενη βιβλιογραφία και υλικό προς μελέτη

    -Linda-DarlingHammond,Αξιολόγηση των Εκπαιδευτικών : Μια μεθοδολογική Πρόταση. Επιστημονική Επιμέλεια-Εισαγωγή: Ε. Κουτσουβάνου, Μ. Σακελλαρίου, (2015), Αθήνα: Παπαζήσης. Κωδικός Ευδόξου: 50659039, ISBN: 978-960-546-596-4

    -Πανταζής, Σ.Χ. & Σακελλαρίου, Μ.Ι., Προσχολική Παιδαγωγική: Προβληματισμοί – Προτάσεις, (2005), Αθήνα: Ατραπός.

    -Κιτσαράς Γ., (2005), Προγράμματα Διδακτικής Μεθοδολογίας Προσχολικής Αγωγής, Αθήνα: Αυτοέκδοση.

    -Howard G. (2006), Πώς το παιδί αντιλαμβάνεται τον κόσμο, Αθήνα: Ατραπός.