Γενικά
Φιλοσοφία της Επιστήμης
Διδάσκων: Επίκ. Καθηγητής Αθανάσιος Σακελλαριάδης
Περιγραφή μαθήματος
Όπως φαίνεται και από τον τίτλο του το μάθημα "Φιλοσοφία της Επιστήμης" παραπέμπει στη συγκρότηση και την εξέλιξη των εννοιών και του νοήματος στο χώρο της επιστήμης. Στο μάθημα ζητείται η χαρτογράφηση και διερεύνηση της σύστασης των εννοιολογικών μεταβολών καθώς και η προσίδια μεθοδολογία. Προς τούτο αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία και στη φιλοσοφική διερεύνηση της γλώσσας, η οποία είναι αναγκαίος συντελεστής για τη διαμόρφωση και έκφραση του νοήματος των επιστημονικών προτάσεων και ήδη το περιεχόμενο του μαθήματος ανατρέχει στα κείμενα του Wittgenstein που καθόρισε την πορεία του φιλοσοφείν τον 20ο αιώνα αλλά και τη συγκρότηση εννοιών και νοημάτων σε όμορα επιστημονικά πεδία.
Μαθησιακοί στόχοι
Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή στο εννοιολογικό πεδίο της φιλοσοφίας της επιστήμης. Η εξοικείωση των διδασκομένων με την ευρετική επιχειρηματολογία της εξελικτικής ιστορίας των επιστημονικών εννοιών. Η ταξινόμηση και η μελέτη της πρόσληψης ιδεών για την κατανόηση των επιστημονικών φαινομένων - ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην παράθεση, τη σύγκριση και τον έλεγχο των επιστημονικών μεθόδων καθώς και στο διάλογό τους με τη φιλοσοφική έρευνα και ερμηνευτική.
Από τους διδασκόμενους ζητείται η εποπτεία και κατανόηση της προβληματικής αναφορικά με την εξέλιξη και τη διαμόρφωση των επιστημονικών εννοιών, καθώς και ο κριτικός προσανατολισμός και η αναγκαία εμβάθυνση σε ζητήματα ερευνητικής μεθοδολογίας και ταξινόμησης των εννοιών στην επιστημολογική γραμματεία.
Γενικές ικανότητες
• Κριτική προσέγγιση της επιστημολογίας
• Εποπτεία της εξελικτικής πορείας των εννοιών
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη αποφάσεων και ανάληψη εργασιών
• Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον, τη διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα
• Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών.
Λέξεις κλειδιά
Φιλοσοφία της επιστήμης, κριτική ανάλυση, στοχασμός, λογικός Θετικισμός, φιλοσοφικοεπιστημονικό ρεύμα, Schlick, Waismann, Carnap, Neurath, Feigl, Hahn, Κraft, Popper, Wittgenstein, οριοθέτηση εμπειρικών ζητημάτων, αποσαφήνιση εννοιών, θεωρία νοήματος, επαναπροσδιορισμός φιλοσοφικών προτάσεων ή ψευδοπροτάσεων με επιστημονικό τρόπο, νους, νοητικότητα, συνείδηση, νοητικά συμβάντα, αισθήματα, συναισθήματα, αντίληψη, κρίση, αμφιβολία, σκέψη, έννοια μιας έκφρασης, έννοια μιας δομής, έννοια μιας πρότασης, προθέσεις επικοινωνίας, κανόνες, τυπικές αρχές, χαραγμένο όριο, δυνατότητα πολυμορφίας της ζωής.