Περιγραφή θέματος

  • Γενικά

    Κείμενα και συγγραφείς της νεοελληνικής λογοτεχνίας 1930-1980

    Διδάσκων: Αναπληρωτής Καθ. I. Παπαθεοδώρου

    1

    • Περιγραφή μαθήματος

      Στο μάθημα αυτό επιχειρείται μια ιστορική και γραμματολογική περιδιάβαση σε αντιπροσωπευτικά λογοτεχνικά κείμενα της περιόδου 1930 - 1980. Η προβληματική του μαθήματος εστιάζει στη σχέση νεοτερικότητας, λογοτεχνίας και παράδοσης, με ειδικότερη έμφαση στο μοντερνισμό. Παρουσιάζονται επίσης οι λογοτεχνικές αναπαραστάσεις της ιστορίας (πόλεμος, κατοχή, αντίσταση και δικτατορία) καθώς και οι εκ των υστέρων”, οι ανακατασκευές της ιστορικής μνήμης, οι τρόποι που βίωσε η μεταπολεμική κοινωνία τη σχέση της με το παρελθόν και το παρόν της.

    • Μαθησιακοί στόχοι μαθήματος

      Το μάθημα έχει ως στόχο να κατανοήσουν οι φοιτητές/τριες την οργανική σχέση ιστορίας και λογοτεχνίας, στην περίοδο 1930-1980, με βάση την οριακή εμπειρία του Β΄παγκοσμίου πολέμου, της κατοχής, της αντίστασης και του εμφυλίου.

    • Λέξεις κλειδιά: Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή, Εμφύλιος, Χούντα, ποίηση, πεζογραφία, μοντερνισμός, υπερρεαλισμός, νεωτερικότητα, εσωτερικός μονόλογος, πολιτισμικές χρήσεις λογοτεχνικών κειμένων.

  • 1. Εισαγωγή στο νεοελληνικό Μοντερνισμό

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Γνωριμία με τα μοντερνιστικά κινήματα. Προσέγγιση μοντερνιστικών έργων της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Όρια και αποκλίσεις από το ευρωπαϊκό παράδειγμα.

    Λέξεις κλειδιά: Μοντερνισμός, υπερρεαλισμός, «γενιά του Τριάντα».

  • 2. Μεταπολεμική ποίηση και πεζογραφία

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Εκπρόσωποι της μεταπολεμικής ποίησης και πεζογραφίας. Έργα- σταθμοί και βασικά γνωρίσματα. Νεωτερικές τεχνικές, πειραματισμοί στη μετρική και την αφήγηση.

    Λέξεις κλειδιά: Αισθητικά χαρακτηριστικά, σχέση ιστορίας και λογοτεχνίας, γενιές και ρεύματα.

  • 3. Γνωριμία με τους συγγραφείς και τα κείμενα

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Γνωριμία με ενδεικτικά έργα της γενιάς του 30’, της μεταπολεμικής ποίησης και πεζογραφίας.

    Λέξεις κλειδιά: Γιώργος Σεφέρης, Οδυσσέας Ελύτης, Νίκος Εγγονόπουλος, Μανόλης Αναγνωστάκης, Τίτος Πατρίκιος, Δημήτρης Χατζής, Αλέξανδρος Κοτζιάς, Στρατής Τσίρκας, Θανάσης Βαλτινός.

  • 4. Ο ζωντανός απόηχος της μεταπολεμικής λογοτεχνίας.

    Περιγραφή θεματικής ενότητας: Κατανόηση των πολιτισμικών χρήσεων του λογοτεχνικού κειμένου. Μετασχηματισμός πολιτισμικού προϊόντος και άνοιγμα στη μαζική κουλτούρα. Πολιτισμικές βιογραφίες συγγραφέων.

    Λέξεις κλειδιά: Πηγές, λογοτεχνικά ντοκιμαντέρ, εικαστικές αναπαραστάσεις.

  • Βιβλιογραφία

    Προτεινόμενα συγγράμματα

    • Η επιθυμία για το μοντέρνο: δεσμεύσεις και αξιώσεις της λογοτεχνικής διανόησης στην Ελλάδα του 1930, Τ. Καγιαλής, Βιβλιόραμα / Βιβλιόπολις, 2007, Αθήνα
    • Δημ. Τζιόβας, Ο μύθος της γενιάς του Τριάντα, Πόλις, Αθήνα, 2011.


    Επιπλέον συνιστώμενη βιβλιογραφία και υλικό προς μελέτη

    • Mario Vitti, H γενιά του τριάντα. Ιδεολογία και μορφή, εκδ. Ερμής, Αθήνα, 1977
    • Δημ. Τζιόβας, Ο μύθος της γενιάς του Τριάντα, Πόλις, Αθήνα, 2011.
    • Θανάσης Αγάθος, Η εποχή του μυθιστορήματος. Αναγνώσεις της πεζογραφίας της γενιάς του ’30, Γκοβόστη, Αθήνα, 2014.
    • Αποστολίδου Βενετία, Λογοτεχνία και Ιστορία στη μεταπολεμική Αρι- στερά. Η παρέμβαση του Δημήτρη Χατζή 1947-1981, Πόλις, Αθήνα 2003. 
    • Αργυρίου Αλέξ., «Εισαγωγή στη Μεταπολεμική ποίηση», στο Κείμενα περί κειμένων, Σοκόλης, Αθήνα 1995, σ. 211-222.
    • Δάλλας Γιάννης, «Η μεταπολεμική ποίηση και ο Μανόλης Αναγνωστά- κης», στο Πλάγιος Λόγος. Δοκίμια κριτικής εφαρμογής, Καστανιώτης, Αθήνα 1989, σ. 197-274.
    • Κεχαγιόγλου Γιώργος, «Θεματογραφία της πρώτης μεταπολεμικής ποιη- τικής γενιάς», στον σύμμεικτο τόμο Σωκράτης Σκαρτσής (επιμ.), Πρα- κτικά Πρώτου Συμποσίου Νεοελληνικής Ποίησης, Πανεπιστήμιο Πα- τρών (3-5 Ιουλ. 1981), τόμος Α΄, Γνώση, Αθήνα 1982, σ. 59-68.
    • Μαρωνίτης Δ. Ν., Ποιητική και πολιτική ηθική. Πρώτη Μεταπολεμική Γενιά. Αλεξάνδρου – Αναγνωστάκης – Πατρίκιος, Κέδρος, Αθήνα, 1984.
    • Σαββίδης Γ. Π., «Το στίγμα της πρώτης μεταπολεμικής ποιητικής γε- νιάς», στον σύμμεικτο τόμο Σωκρ. Λ. Σκαρτσής (επιμ.), Πρακτικά Πρώτου Συμποσίου Νεοελληνικής Ποίησης, τ. Α΄, Γνώση, Αθήνα 1983, σ. 27-34.
    • Φραντζή Άντεια, Ούτως ή άλλως: Αναγνωστάκης, Εγγονόπουλος, Κα- χτίτσης, Χατζής, Πολύτυπο, Αθήνα 1988.