Γενικά
Νεοελληνική μεταπολεμική ποίηση: α΄ και β΄ μεταπολεμική γενιά
Διδάσκουσα: Δρ. Νεοελληνικής Φιλολογίας,
Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια Δέσποινα Παπαστάθη
Περιγραφή μαθήματος
Το μάθημα "Νεοελληνική μεταπολεμική ποίηση: α' και β' μεταπολεμική γενιά" αφορά το ποιητικό έργο δημιουργών που έγραψαν και δημοσίευσαν το έργο τους μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το πρώτο σκέλος του μαθήματος εξετάζει την ποιητική παραγωγή της «πρώτης μεταπολεμικής γενιάς» και το δεύτερο σκέλος επικεντρώνεται στους εκπροσώπους της «δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς». Στόχος του μαθήματος είναι να αναδειχθούν η σχέση της ποίησης με την ιστορία, καθώς και τα οριακά γεγονότα του μεταπολέμου (μεταπολεμική ανασυγκρότηση, εμφύλιος, δικτατορία) που σφραγίζουν τη λογοτεχνική γραφή, τόσο ειδολογικά όσο και ιδεολογικά. Ειδικότερα στο μάθημα θα παρουσιαστούν αναλυτικά η «κοινωνική ποίηση της δοκιμασίας», η νέο-υπερρεαλιστική ποίηση και η υπαρξιακή μεταφυσική ποίηση. Μέσα από αντιπροσωπευτικά κείμενα και συγγραφείς της περιόδου 1945-1974, θα εξεταστεί η «μεταπολεμικότητα» ως «δομή της αίσθησης», που ενσωματώνει βιωματικές εμπειρίες (το τραύμα της εμφύλιας μνήμης) και διαμορφώνει ταυτόχρονα τη μοντερνιστική ποιητική γλώσσα της περιόδου.
Μαθησιακοί στόχοι
Στόχος του μαθήματος είναι η παρουσίαση των κύριων χαρακτηριστικών της νεοελληνικής μεταπολεμικής ποίησης και ειδικότερα της πρώτης και δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς. Οι φοιτητές με την ολοκλήρωση του μαθήματος θα πρέπει:
· να μπορούν να προσδιορίσουν το περιεχόμενο του όρου «γενιά» ως γραμματολογικό κριτήριο κατάταξης των συγγραφέων σε έναν ευρύ χώρο, όπως αυτός της μεταπολεμικής λογοτεχνίας
· να έχουν εμπεδώσει τη συζήτηση που έχει γίνει από την κριτική για το αν νομιμοποιούμαστε να χωρίζουμε τη λογοτεχνία σε επιμέρους ενότητες και αν ναι με τι κριτήρια, ενώ θα πρέπει να γνωρίζουν τις αντιρρήσεις που έχουν διατυπωθεί από την κριτική για την κατάταξη των μεταπολεμικών ποιητών σε γενιές (πρώτη και δεύτερη)
· να γνωρίζουν τα κριτήρια κατάταξης των ποιητών σε πρώτη και δεύτερη μεταπολεμική γενιά
· να κατανοούν τους όρους που διέπουν τη σχέση της ιστορίας με την ποίηση και ειδικότερα τα γεγονότα της μεταπολεμικής ιστορίας που χαρακτηρίζουν τη λογοτεχνική γραφή, τόσο ειδολογικά όσο και ιδεολογικά
· να αναγνωρίζουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γραφής των ποιητών της πρώτης και δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς, τις ποιητικές τάσεις και εκπροσώπους αυτών σε σχέση με τα ιστορικά συμφραζόμενα και την έννοια της «μεταπολεμικότητας»
· να έχουν εμπεδώσει τη συζήτηση για τους ποιητικούς προγόνους και τα αισθητικά συμφραζόμενα της κάθε γενιάς
· να εντοπίζουν τον διάλογο που συντελείται ανάμεσα στους ποιητές της κάθε γενιάς αλλά και ανάμεσα στις δύο γενιές της μεταπολεμικής ποίησης
· να καταθέτουν ερμηνευτικές προτάσεις και να αναλύουν με όρους κριτικής ιστορικής ανάλυσης κείμενα ποιητών των δύο γενιών
· να κάνουν συγκριτική ανάγνωση των ποιητών των δύο γενιών εντοπίζοντας σημεία που συγκλίνουν ή αποκλίνουν μέσα από την περιήγηση στις ψηφιακές πηγές να έχουν αναπτύξει δεξιότητες που σχετίζονται με τη χρήση νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση.Λέξεις κλειδιά
Μεταπολεμική ποίηση, πρώτη μεταπολεμική γενιά, δεύτερη μεταπολεμική γενιά, μεταπολεμικότητα, ποίηση της ήττας, μνήμη, νεοϋπερρεαλισμός, υπαρξισμός, πένθος, ελεγειακή τονικότητα, ειρωνεία, μετωνυμία, μεταφορά, ελεύθερος στίχος.